Foto: © epa
De rellen in Engeland kunnen niet simpelweg worden afgedaan als het werk van een 'gewelddadige minderheid'. Want hoe kan het dat een massa van deze omvang in beweging kon worden gezet?
Drie dagen heeft het geduurd voordat bestuurders van Londen en het Verenigd Koninkrijk besloten terug te keren van hun vakanties. Drie dagen heeft het geduurd voordat er in de Nederlandse pers een substantiële verslaggeving op gang kwam. Drie dagen heeft het geduurd voordat er een besef doordrong van de ernst van de situatie -aanhoudende rellen in een van 's werelds belangrijkste metropolen.
Wat vorige week donderdag begon met de 29-jarige Mark Duggan die door politieagenten werd doodgeschoten is uitgegroeid tot iets anders. In een zoektocht naar een plausibele én politiek houdbare uitleg is het rituele afwijzen van geweld en het evenzo rituele vingerwijzen in volle gang gezet. Het is precies hier waar politici en opiniemakers de fout ingaan.
Nick Clegg, leider van de Liberal Democrats, spreekt van opportunistisch geweld en diefstal. Premier David Cameron noemt het geweld onacceptabel en 'pure criminaliteit'. In deze slecht verhulde politieke beweging proberen beide heren afstand te nemen van de gebeurtenissen en de spreekwoordelijke handen te wassen in onschuld.
Onrecht
Hoewel het natuurlijk te makkelijk is om de rellen af te doen als het onvermijdelijke antwoord op een bepaald soort politiek, wordt het punt (opzettelijk) gemist dat het hier niet om enkelingen gaat, maar dat grote groepen burgers betrokken zijn bij de rellen en dat hierbij-voor zover we weten-vooral de armste lagen van de bevolking vertegenwoordigd zijn. Door de onlusten af te doen als puur crimineel en opportunistisch doet men onrecht aan de diepgevoelde maatschappelijke misstanden die hier zichtbaar worden gemaakt. Het volstaat gewoonweg niet om, zoals Cameron probeert, deze significante gebeurtenissen af te doen als het werk van een 'gewelddadige minderheid'.
Alle rellen drijven gedeeltelijk op het werk van raddraaiers en criminelen, maar dat betekent niet dat daarmee de kous af is. De vraag moet namelijk gesteld worden hoe het toch kan dat een massa van deze omvang in beweging kon worden gezet. Groot-Brittannië heeft een lange geschiedenis van groeiende maatschappelijke ongelijkheid en het afgelopen jaar heeft de Britse overheid niet veel gedaan om de kwetsbaarste groepen te ontzien in hun enorme bezuinigingsoperatie.
Dat wil niet zeggen dat de rellen moeten worden gezien als een gecoördineerd protest tegen het gevoerde beleid; daarmee zouden we de situatie te romantisch voorstellen en gaan we voorbij aan het enorme leed dat het geweld heeft veroorzaakt. Wel is het belangrijk om stil te staan bij het historisch gegeven dat het hebben van grote, kwetsbare groepen altijd een potentiële bron is voor escalerende, maatschappelijke onrust.
Offensief
Elke maatschappelijke minderheid, ook een gewelddadige, is uiteindelijk -linksom of rechtsom-onderdeel van een samenleving. Wanneer de Britse premier dan spreekt van het onacceptabele crimineel gedrag van een gewelddadige minderheid neemt hij feitelijk afstand van een deel van zijn gemeenschap en ontvlucht hij de maatschappelijke verantwoordelijkheid die hij draagt voor de hele Britse samenleving.
Hoewel de enorme politiemacht er naar alle waarschijnlijkheid in zal slagen om de rellen de kop in te drukken betekent dat niet dat het probleem is opgelost. Sterker, het zou het startsein moeten zijn voor een nieuw maatschappelijk offensief dat probeert de situatie van achtergestelde groepen te verbeteren om hen zo een aanmerkelijk belang in de samenleving te geven.
Helaas moet geconstateerd worden dat de kans op een dergelijk offensief gering is aangezien de Britse politici doorgaan met het weglopen van hun verantwoordelijkheid en zich druk maken over het idee dat de rellen zouden worden veroorzaakt door sociale media platforms als Twitter en Blackberry Messenger. Dames en heren politici: koppen in het zand, business as usual.
Robbie Voss
twitter.com/robbievoss
Bron: Volkskrant.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten