Een klant verlaat een tijdens de rellen beschadigde winkel in Birmingham.
Foto: © reuters
Een paar jaar geleden waren er rellen in de Franse voorsteden, sinds afgelopen weekend zijn er rellen in Londen en andere Britse steden. Kan dit ook in Nederland gaan gebeuren?
Als de vlam eenmaal in de pan is geslagen, is het moeilijk te voorspellen of en hoe snel rellen zich zullen verspreiden. In Londen dachten de autoriteiten te maken te hebben met een klein probleem, maar dat kleine probleem had zich in enkele dagen tijd als een olievlek over de stad verspreid, om vervolgens door te lekken naar andere Britse steden. Onderhuidse woede komt meestal op onverwachte momenten naar boven. Nou ja onverwachts, achteraf blijken rellen vaak prima te verklaren, vooral omdat overheid en samenleving een verklaring eisen die dan dus ook snel gevonden wordt. Maar hoe zit het eigenlijk in Nederland? Hebben we hier ook te maken met an accident waiting to happen of zijn Franse en Britse toestanden in ons land uitgesloten? Na de rellen in Frankrijk van een paar jaar geleden gingen er her en der wat auto's in de fik, maar bleven grootschalige onlusten en plunderingen uit. Er wordt wel eens over het hoofd gezien dat er in de Franse voorsteden al enkele jaren tientallen auto's in de fik werden gestoken en dat wij dat hier pas te zien en te horen kregen toen het wel heel erg uit de hand begon te lopen.
Uitsluiting
De belangrijkste overeenkomst is dat ook Nederland een omvangrijke groep jonge mensen kent die zich buitengesloten voelt en die groep bestaat net als in Frankrijk en Groot-Brittannië voornamelijk uit etnische minderheden, nieuwe Nederlanders, tweede generatie migranten of hoe u ze maar wilt noemen (ook al zitten er tussen de protesterende jongeren veel autochtonen). Het gaat om groepen die er niet bij mogen horen (op bijvoorbeeld de arbeidsmarkt) omdat, om een cliché te gebruiken, een paar rotte appels het verpesten voor de rest. Die worden daardoor uitgesloten.
In wetenschappelijk en juridisch jargon heet dat 'statistische discriminatie'. Wie vaak wordt uitgesloten, wil er soms zelfs helemaal niet meer bijhoren, wat marginalisering van de groep vergroot en radicalisering en criminaliteit in de hand werkt. Dit geldt in Nederland in de eerste plaats voor Marokkaanse tieners en jonge mannen, maar tot op zekere hoogte ook voor Antillianen, Molukkers en sommige autochtonen.
Verzorgingsstaat
Een belangrijk verschil met Frankrijk en vooral Groot-Brittannië is dat de achterstandspositie van etnische minderheden en de wijken waarin ze wonen in Nederland veel minder problematisch is. De woningen waarin etnische minderheden in ons land wonen zijn over het algemeen minder slecht en haar bewoners minder arm. In Groot-Brittannië is de verzorgingsstaat sinds de dagen van Margaret Thatcher (in 1975 werd ze premier) eigenlijk aan één stuk door afgebroken, met grotere verschillen tussen arm en rijk en veel slechtere woonomstandigheden tot gevolg.
Bovendien liggen de criminaliteitscijfers in Groot-Brittannië een stuk hoger dan in Nederland. Ook dat hangt samen met de afbraak van de verzorgingsstaat. Nederland staat er in dit opzicht dus een stuk beter voor, ook al is het kabinet-Rutte bezig met een inhaalslag die op middellange termijn zijn weerslag op criminaliteit, armoede, marginalisering en onrust zal hebben. Daarnaast is het met ons onderwijs, en dan met name het onderwijs aan etnische minderheden, ook niet geweldig gesteld.
Bashing
Tot slot is er nog de beeldvorming over de groepen die uitgesloten worden en zich uitgesloten voelen. Daarmee is het in Nederland zeker niet beter gesteld dan in Frankrijk en Groot-Brittannië. Ruim tien jaar Marokkanen-bashing gaat je niet in de koude kleren zitten. Als ik een Marokkaanse Nederlander zou zijn, zou ik er inmiddels ook flink de pest in hebben. Hoe erg je ook je best doet, je blijft slachtoffer van die kleine groep die het voor de rest verpest - en van die grote groep Nederlanders en hun spreekbuizen die jou het gevoel geven dat ze je het liefste in de gevangenis zien of in een land dat zij jouw 'eigen land' noemen, maar waar je weinig hebt te zoeken.
Termen als kutmarokkanen en kopvoddentaks helpen daarbij niet. Zolang het vertoog dat jonge Marokkaanse Nederlanders alles fout doen, dominant blijft, zullen zij zich buitengesloten voelen en neemt het risico toe dat ze er niet meer bij willen horen en in opstand komen. Dan hoeft de Britse vlam in de pan helemaal niet de Noordzee over te steken, veenbranden kunnen in Nederland ook langzaam aanzwellen en uit de hand lopen.
Manuel Aalbers werkt als sociaal geograaf en planoloog aan de Universiteit van Amsterdam. Hij heeft onderzoek verricht naar uitsluiting, sociale veiligheid en stedelijke vernieuwing in achterstandswijken, deels in samenwerking met collega's in ondermeer Frankrijk en Groot-Brittannië.
Bron: Volkskrant.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten